Enkel letsel

Enkelklachten zijn klachten die men ervaart in en/of rondom het enkelgewricht. Dit gewricht bestaat uit drie botstukken: het scheenbeen (tibia), het kuitbeen (fibula) en het sprongbeen (talus). De enkel wordt verstevigd door een gewrichtskapsel, pezen en meerdere enkelbanden. Deze lopen langs de binnen- en buitenkant van het gewricht. De gewrichtsbanden worden ook wel ligamenten genoemd.

Pijn aan de enkel kan acuut ontstaan, zoals bij een enkelverzwikking. Pijn kan ook het gevolg zijn van bijvoorbeeld een overbelasting, dan ontstaat de pijn vaak geleidelijk.

Enkelletsel kan verschillende oorzaken hebben. We kunnen denken aan artritis, jicht, zenuwbeschadiging, ischias, geblokkeerde bloedvaten, of een infectie in het gewricht. De meest voorkomende vormen van enkelletsel worden hieronder besproken.

De meeste enkelklachten treden op doordat er een vreemde, onnatuurlijke beweging met de enkel wordt gemaakt, waarbij de spieren de beweging niet kunnen opvangen. Dit kan leiden tot een oprekking of een scheur van het kapsel- en bandapparaat, kraakbeenschade In ernstige gevallen kan de enkel zelfs gebroken zijn. Het gaat hierbij meestal om de banden aan de buitenkant van de enkel. Acuut enkelletsel leidt vaak tot pijn, een dikke enkel en eventueel tot een blauwe enkel/ voet.

Bij veel sporten is het enkelletsel de meest voorkomende blessures. Risicosporten daarbij zijn hardlopers, voetballers en beoefenaars van sporten die veel springen of roteren. Een acute klacht aan de enkel vraagt meteen om aandacht vanwege de pijn en/of zwelling. Als enkelklachten niet goed worden behandeld, kan dit leiden tot blijvende instabiliteit in de enkel.

Behandeling

Het is verstandig om bij de behandeling van een enkelbandblessure contact op te nemen met de fysiotherapeut. Een goed en volledig herstel is de beste methode om herhaling van een enkelbandblessure (en bijkomende klachten) te voorkomen. In de eerste fase kan de fysiotherapeut de enkel tapen om deze voldoende rust te geven om te herstellen. Tevens zal er bij Topzorg Groenveld gebruik gemaakt worden van de Qill One. Hiermee zal onder andere de pijn en zwelling minder worden, spieren zich ontspannen en kan de flexibiliteit van weefsels verhoogd worden. De fysiotherapeut zal verder onderzoeken welke factoren belemmerend zijn voor het natuurlijke herstel. De fysiotherapie richt zich op het verbeteren van de beweeglijkheid van de enkel en propriocepsis-training. Ook wordt aandacht geschonken aan het verbeteren van de coördinatie en de kracht van de spieren rond de enkel, en de sportspecifieke belastbaarheid. Bij Topzorg Groenveld kunt u fysiotherapie volgen voor verdere (sportspecifieke) begeleiding van de enkelbandblessure.

Fasciitis plantaris (hielspoor)

Hielspoor is een verkalking onder de hiel, bij de aanhechting van de pees die naar de voorvoet loopt. Hielspoor hoeft geen klachten te geven, maar kan bij overbelasting wel een ontsteking in de peesplaat veroorzaken. Deze ontsteking geeft een hevige, aanhoudende pijn onder de voet, bij de hiel.

Inversietrauma

Veel heel mensen gaat wel eens ‘door zijn enkel’. Wanneer dit gebeurt en je verzwikte de enkel spreekt men van een inversietrauma. In het geval van een inversietrauma, waarbij de enkel naar buiten zwikt en de voet naar binnen, kunnen de buitenste enkelbanden beschadigd raken. Dit gebeurt wanneer de krachten groter zijn dan de enkelbanden kunnen verdragen. Veel mensen horen of voelen iets knappen tijdens het trauma. Deze klachten worden ingedeeld in verschillende gradaties. Graad I (lichte verrekking) t/m graad III (volledige afscheuring). Deze blessure kenmerkt zich met pijn en aan de buitenzijde van de enkel met mogelijk zwelling en een bloeduitstorting. Bijna alle bewegingen van de enkel kunnen pijnlijk zijn.

Spierruptuur

Bij een zweepslag van de kuit ontstaat er een (gedeeltelijke) spierscheur in de kuitspier. De scheur is het gevolg van een zeer krachtige aanspanning van de spier tegen grote weerstand. Over het algemeen treedt een zweepslag op tijdens het sporten. In het klassieke voorbeeld krijgt iemand tijdens het sporten een gevoel alsof er een steentje of een zweep tegen de kuit aan kwam. Direct na het letsel is er scherpe pijn in de kuit. Hierbij kan de patiënt meestal niet verder lopen van de pijn en is op de tenen staan zeer pijnlijk.

Eversietrauma

Ook hierbij spreken we van een verzwikking in de enkel alleen gaat het nu om de binnenste enkelbanden. Bij een eversietrauma zwikt de enkel juist naar binnen en de voet naar buiten.

Reumatische klachten

Ook bij reumatische klachten geven beschadigde enkelbanden instabiliteit van de enkel. Hierdoor komen er meer krachten op de enkelbanden te staan, wat weer meer pijn veroorzaakt en een grotere slijtage van het enkelgewricht teweeg brengt.

Instabiliteit van het enkelgewricht is een belangrijke oorzaak van extra problemen. Het kan tijdens het bewegen bijvoorbeeld resulteren in een sneller slijtageproces van het kraakbeen, dat bewegingen in het gewricht soepel moet laten verlopen.

Achillespees

De achillespees is de grootste en sterkste pees in het menselijk lichaam. Deze pees brengt de krachten over van de diepe en de oppervlakkige kuitspieren naar het hielbeen. Bij overbelasting door te hoge (sport) belasting of te snelle opbouw van de (sport) belasting kan er een reactie in de achillespees plaatsvinden. Vaak ontstaat er dan een pijnlijke zwelling. Als dit kortdurend bestaat kan dit nog goed en relatief snel herstellen. Bij aanhoudende of herhaaldelijke overbelasting kan de normale rangschikken van de peesvezels veranderen waardoor de hersteltijd langer is. Daarnaast kan er ook een acuut moment zijn van inscheuring of zelfs afscheuring.

Mediaal tibiaal stress syndroom

Het mediaal tibiaal stress syndroom (MTSS) is een overbelastingsblessure van het onderbeen, je kunt het zien als een scheenbeenirritatie. MTSS wordt vaak gezien bij hardlopers en mensen die sporten beoefenen waarin veel wordt gesprongen. Deze aandoening wordt ook wel ‘Spring schenen’ of ‘Shin splints’ genoemd. Daarbij hebben vrouwen een grotere kans op MTSS dan mannen. Bij het mediaal tibiaal stress syndroom speelt de spier die zich achter het scheenbeen en het kuitbeen bevindt een belangrijke rol. Deze spier die de m. soleus wordt genoemd, veroorzaakt bij MTSS overmatige trekkrachten aan de binnen-achterzijde van het scheenbeen.